TÓM TẮT Workshop 3 của chương trình "Ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong dạy và học"

 TÓM TẮT Workshop 3 của chương trình "Ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong dạy và học" tập trung vào chủ đề "Ứng dụng AI tạo những sản phẩm học tập sáng tạo".

Buổi học này đã đi sâu vào nhiều nội dung quan trọng nhằm giúp các thầy cô tạo ra đa dạng sản phẩm học tập sáng tạo, hỗ trợ học sinh và làm phong phú hoạt động trong lớp học, đồng thời nâng cao kỹ năng công nghệ thông tin.

Dưới đây là hướng dẫn thực hành chi tiết các nội dung đã được chia sẻ trong Workshop 3:

I. Tổng kết và Hướng dẫn bổ sung cho Workshop 2

Workshop 3 bắt đầu bằng việc tổng kết và ôn tập Workshop 2, đồng thời cung cấp các hướng dẫn bổ sung để thực hành tốt hơn:

• Chuyển nội dung có công thức từ AI sang PDF sử dụng LaTeX:

◦ Yêu cầu AI trình bày nội dung bằng LaTeX, sử dụng thư viện hỗ trợ tiếng Việt.

◦ Sử dụng phần mềm Overleaf để chuyển thành PDF.

◦ Lưu ý: Khi vào giao diện Overleaf, cần tạo "dự án mới" trước khi sao chép nội dung LaTeX từ AI vào. Nên xóa hoàn toàn nội dung cũ trước khi dán nội dung mới và bấm nút "combine".

• Chuyển nội dung có công thức từ AI trực tiếp sang Word:

◦ Bước 1: Yêu cầu AI tạo nội dung có công thức cho các môn tự nhiên (Toán, Lý, Hóa).

◦ Bước 2: Sử dụng công cụ Bipsit.com và chọn công cụ MassMath.

◦ Bước 3: Sao chép nội dung từ AI (sử dụng nút sao chép để giữ định dạng) và dán vào cửa sổ công cụ MassMath, sau đó có thể tải về dưới dạng file Word. File Word này cho phép bạn điều chỉnh công thức như bình thường.

II. Sử dụng AI để tạo ảnh và truyện tranh

AI hỗ trợ rất nhiều trong việc làm bài giảng sinh động, tiết kiệm thời gian, và hiện nay có nhiều công cụ miễn phí khá tốt.

• Lưu ý khi sử dụng ảnh AI:

◦ Không sử dụng ảnh người thật nếu chưa có sự cho phép (người nổi tiếng, đồng nghiệp).

◦ Chọn phong cách dễ nhận biết và tránh vi phạm bản quyền (không sao chép tranh của tác giả khác).

◦ Viết mô tả (prompt) bằng ngôn ngữ an toàn, phù hợp, tuân thủ pháp luật và thuần phong mỹ tục.

• Các thể loại ảnh phổ biến: Digital art (ảnh kỹ thuật số), Realistic (kinh thực), Cartoon (hoạt hình), 3D Cartoon (hoạt hình 3D), Storybook (truyện tranh), Classic (cổ điển), Anime, Digital painting (vẽ kỹ thuật số), Watercolor (tranh nước), Fantasy (giả tưởng). Bạn có thể yêu cầu AI tạo ảnh theo các từ khóa phong cách này hoặc yêu cầu AI đề xuất phong cách phù hợp.

• Ba phương pháp tạo ảnh:

◦ Phương pháp 1: Tạo ảnh từ miêu tả (Text-to-Image): Viết một prompt chi tiết miêu tả nhân vật và bối cảnh. Các công cụ có thể dùng bao gồm Canva, ChatGPT, Gemini, Meta AI.

◦ Phương pháp 2: Biến nét vẽ thành ảnh chân thực: Phát thảo ý tưởng (bối cảnh, chi tiết) trên giấy hoặc bằng công cụ vẽ, sau đó yêu cầu AI chuyển phát thảo thành ảnh chân thực. Có thể bổ sung thông tin về phong cách (ảnh 3D, hoạt hình, v.v.). Phương pháp này kết hợp sự sáng tạo của con người và AI.

◦ Phương pháp 3: Kỹ thuật Prompt đảo ngược:

▪ Bước 1: Tải một ảnh mẫu lên AI (ví dụ: ChatGPT) và yêu cầu AI giúp viết prompt để tạo ảnh tương tự.

▪ Bước 2: Chỉnh sửa thông tin trong prompt để phù hợp với chủ đề hoặc nội dung mong muốn của bạn.

▪ Bước 3: Yêu cầu AI tạo ảnh từ prompt đã chỉnh sửa.

• Sửa lỗi chữ trong ảnh AI bằng Canva:

◦ Bước 1: Tạo tài khoản Canva cho giáo dục (truy cập canva.com/education, xác minh giáo viên bằng email trường học hoặc thông tin cá nhân) để nhận nhiều tính năng nâng cao miễn phí.

◦ Bước 2: Tạo một thiết kế mới trên Canva và tải ảnh có chữ bị lỗi lên.

◦ Bước 3: Nhấp vào ảnh, chọn "Sửa ảnh" (Edit photo).

◦ Bước 4: Trong công cụ Magic Studio, chọn "Chọn văn bản" (Select text).

◦ Bước 5: Chọn "Tất cả văn bản" (All text) và sau đó bạn có thể chỉnh sửa chữ, in đậm, đổi màu như bình thường.

• Tạo truyện tranh từ AI:

◦ Sử dụng các công cụ như ChatGPT hoặc Google Gemini để tạo cốt truyện và phân cảnh.

◦ Khi tạo truyện tranh, cần đảm bảo nhân vật và bối cảnh đồng bộ qua các cảnh.

◦ Tạo hình ảnh minh họa cho từng cảnh theo phong cách mong muốn (ví dụ: hoạt hình 3D, màu sắc tươi sáng).

◦ Cố định nhân vật trong các cảnh (Consistent Characters):

▪ Phương pháp 1: Sử dụng mã tham chiếu (Seed number): Đặt một mã số tham chiếu (ví dụ: seed number: 82345) vào prompt để AI cố gắng duy trì đặc điểm nhân vật qua các ảnh khác nhau.

▪ Phương pháp 2: Viết prompt dài và chi tiết hơn: Lặp lại mô tả nhân vật ở những khung cảnh khác nhau để cải thiện chất lượng đầu ra.

▪ Cố định nhiều nhân vật: Tải hình ảnh từng nhân vật (ưu tiên hình không nền), gán mã số riêng cho từng nhân vật, sau đó tạo prompt yêu cầu hai nhân vật tương tác trong một bối cảnh nhất định, kèm theo mã số của từng nhân vật.

III. Sử dụng AI để tạo mô phỏng và trò chơi tương tác

• Sử dụng Canva AI:

◦ Truy cập canva.com/ai.

◦ Chọn "Viết code cho tôi" (Write code for me).

◦ Nhập prompt miêu tả mô phỏng hoặc trò chơi học tập bạn muốn tạo (ví dụ: trò chơi kéo thả hình học cho trẻ mầm non).

◦ Sau khi AI tạo code, chọn "Dùng trong thiết kế" (Use in design) và sau đó chọn "Trang web" (Website).

◦ Bạn có thể đặt địa chỉ trang web và bấm "Đăng" (Publish) để có một đường link có thể chia sẻ cho học sinh hoặc đồng nghiệp.

◦ Lưu ý: Canva AI hiện có thể không lưu lại thông tin người chơi vì đây là tương tác một chiều.

• Sử dụng Google Gemini (Google AI Studio):

◦ Truy cập gemini.google.com.

◦ Chọn mô hình 2.5 Flash để có giới hạn sử dụng nhiều hơn.

◦ Nhập prompt mô tả trò chơi (ví dụ: mô phỏng bắn pháo để minh họa định luật Newton) và chọn "Canvas" để AI viết code.

◦ Sau khi AI tạo xong, kiểm tra hoạt động, và có thể yêu cầu điều chỉnh.

◦ Sử dụng nút "Chia sẻ" (Share) và chọn "Chia sẻ canvas" để tạo đường liên kết và chia sẻ. Google AI Studio thường tạo ảnh nhanh hơn ChatGPT.

IV. Sử dụng AI để tạo lời bài hát và hội thoại

AI có thể tạo lời bài hát, bài đọc, và hội thoại, hỗ trợ học tập ngôn ngữ và nhiều môn học khác.

• Tạo bài hát với Suno AI:

◦ Truy cập suno.com và đăng nhập bằng Google Mail. (Lưu ý: công cụ này dành cho người trên 18 tuổi).

◦ Chọn chế độ "Tùy chỉnh" (Custom).

◦ Nhập lời bài hát (có thể sử dụng ChatGPT để tạo lời bài hát với các đoạn khúc và cách trình bày).

◦ Chọn phong cách nhạc (Style) bằng tiếng Anh (ví dụ: "kids music, upbeat, cheerful, with a xylophone and ukulele rhythm").

◦ Nhập tiêu đề (Title) và bấm tạo. Suno AI sẽ tạo ra hai phiên bản bài hát. Bạn có thể tải bài hát về để sử dụng.

• Tạo giọng nói tự nhiên (Native Speech Generation) bằng Google AI Studio:

◦ Truy cập Google AI Studio, chọn chức năng "Native Speech Generation".

◦ Chọn chế độ "Single Speaker" (một người đọc) và mô hình Flash.

◦ Nhập văn bản cần đọc (ví dụ: đoạn văn tiếng Anh về mùa hè) và chọn giọng đọc (nam/nữ, tiếng Anh/tiếng Việt) và phong cách đọc (ví dụ: "clear, warm, friendly").

◦ Có thể tạo bài đọc bằng tiếng Việt với phong cách đọc được chỉ định chi tiết (ví dụ: đọc thơ với giọng nhẹ, trầm, đượm buồn).

• Tạo cuộc đối thoại (Multi-speaker) bằng Google AI Studio:

◦ Tạo đoạn hội thoại với các nhân vật và lời thoại trong prompt (ví dụ: hiệu trưởng và học sinh).

◦ Chọn chế độ "Multi-speaker".

◦ Dán nội dung hội thoại vào cửa sổ "Role Structures", AI sẽ tự động tách lời thoại của từng người nói.

◦ Chọn giọng đọc (nam/nữ) cho từng người nói và bấm tạo. Ứng dụng này rất hữu ích cho các hoạt động nhập vai, rèn luyện kỹ năng giao tiếp trong nhiều môn học.

• Tương tác trực tiếp với AI (Gemini Live):

◦ Trong Google AI Studio, chọn "Stream" và sau đó chọn "Gemini Live" (Talk with Gemini).

◦ Nhập prompt để AI đóng vai một chuyên gia hoặc đối tác thân thiện (ví dụ: chuyên gia năng lượng bền vững).

◦ Bật micro và bắt đầu trò chuyện trực tiếp với AI. AI sẽ phản hồi bằng giọng nói.

◦ Ứng dụng này giúp học sinh luyện tập kỹ năng nói, đặt câu hỏi, thuyết trình, và nhận phản hồi theo thời gian thực (ví dụ: qua webcam hoặc chia sẻ màn hình).

V. Sử dụng AI để tạo video (Lưu ý quan trọng)

• Việc tạo video bằng AI hiện nay tốn rất nhiều thời gian và công sức, đòi hỏi tài nguyên lớn và thường bị giới hạn hoặc yêu cầu trả phí.

• Một số công cụ AI tạo video có thể kể đến là Runway (có mô hình miễn phí, giới hạn khá tốt) và Google Veo (V3) (rất mạnh nhưng chưa hỗ trợ chính thức ở Việt Nam và yêu cầu trả phí).

• Canva hiện cũng đang phát triển tính năng tạo video với V3 nhưng chưa hỗ trợ Việt Nam.

• Chương trình khuyến nghị không nên tập trung quá nhiều vào việc tạo video cho bài tập cuối khóa hoặc trong giảng dạy thực tế. Thay vào đó, giáo viên nên tập trung vào các sản phẩm thiết thực hơn như: kế hoạch bài dạy, slide bài giảng, thiết kế đề kiểm tra đánh giá, ảnh minh họa, hoặc bài đọc.

VI. Bài thực hành cuối khóa và hoạt động chia sẻ

• Bài thực hành cuối khóa:

◦ Yêu cầu: Ứng dụng AI để thiết kế sản phẩm hỗ trợ một nội dung bài học, bao gồm: kế hoạch bài dạy, slide bài giảng, và một sản phẩm ứng dụng AI hỗ trợ học sinh (bài tập vận dụng, phiếu học tập, trò chơi ôn tập, hoặc truyện tranh hỗ trợ học tập).

◦ Ba sản phẩm này phải liên kết với nhau trong một nội dung bài học cụ thể.

◦ Hướng dẫn chi tiết sẽ được cung cấp vào buổi học cuối cùng (2/8). Yêu cầu khá dễ, hầu hết các thầy cô đều có thể thực hiện được.

◦ Link nộp bài sẽ được cập nhật tại đường link tham gia lớp tập huấn và thông báo vào buổi cuối.

◦ Để hoàn thành chương trình, cần tham gia tối thiểu 4/5 buổi và nộp bài tập thực hành cuối khóa đạt từ 50/100 điểm trở lên.

• Hoạt động thực hành buổi 3:

◦ Tạo một sản phẩm mô phỏng hoặc trò chơi học tập sử dụng Canva AI hoặc Gemini.

◦ Tạo một bài hát bằng Suno AI (có nội dung hỗ trợ môn học).

◦ Sử dụng Google AI Studio để tạo một hội thoại hoặc bài đọc bổ trợ cho một nội dung cụ thể.

• Hoạt động chia sẻ: Chương trình mong muốn nhận được video ngắn (khoảng 1 phút 30 giây) ghi lại khoảnh khắc đáng nhớ khi tham gia chương trình (cá nhân hoặc tập thể). Hạn gửi video là ngày 9 tháng 8.

Phan Sỹ Tiến